การเห็นบ้านที่เต็มไปด้วยสิ่งของกองสุมจนแทบไม่มีทางเดิน เบื้องหลังข้าวของที่รกนั้น อาจไม่ใช่แค่ความไม่เป็นระเบียบหรือความขี้เกียจเท่านั้น แต่เป็นสัญญาณของภาวะทางจิตเวชที่เรียกว่า “Hoarding Disorder” หรือ โรคสะสมของ นั่นเอง
วันนี้ Widing จะพาคุณไปทำความเข้าใจถึง hoarding disorder คืออะไร มีอาการอย่างไร สาเหตุ ผลกระทบ ไปจนถึงวิธีการรับมือที่เหมาะสม
Hoarding Disorder คืออะไร?
Hoarding Disorder คือ ความผิดปกติทางจิตเวชที่ทำให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการเก็บสะสมสิ่งของต่าง ๆ ไว้อย่างมากมาย โดยไม่สามารถหรือไม่ประสงค์จะทิ้งของเหล่านั้นได้ แม้ว่าจะมีค่าหรือประโยชน์น้อยก็ตาม โรคสะสมของนี้ถูกจัดอยู่ในกลุ่มความผิดปกติทางจิตเวชอย่างเป็นทางการ และได้รับการบรรจุไว้ในเกณฑ์วินิจฉัยโรคทางจิตเวช DSM-5
อาการเบื้องต้นของคนที่มีอาการโรคสะสมของ
อาการของคนที่เป็น โรคทิ้งของไม่ลง หรือ Hoarding Disorder มักจะค่อยๆ ก่อตัวขึ้นและแสดงออกมาชัดเจนเมื่อเวลาผ่านไป โดยมีสัญญาณเตือนที่สำคัญ เช่น ตัดใจทิ้งสิ่งของไม่ได้ ยึดติดว่าของทุกชิ้นเป็นของสำคัญ รู้สึกทุกข์ทรมานเมื่อต้องทิ้งสิ่งของ มีความต้องการอย่างแรงกล้าที่จะเก็บของ วางสิ่งของจนล้นพื้นที่จนทำให้บ้านรก ไม่ถูกสุขอนามัย และส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของตนเองและคนในครอบครัว
สาเหตุของ Hoarding Disorder
สาเหตุที่แน่ชัดของ Hoarding Disorder ยังไม่เป็นที่สรุปแน่ชัด แต่จากการศึกษาพบว่ามีปัจจัยหลายอย่างที่อาจมีส่วนกระตุ้นให้เกิดภาวะนี้ ได้แก่
- ปัจจัยทางพันธุกรรม พบว่าประมาณร้อยละ 50 ของผู้ป่วยมีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคนี้เช่นกัน ซึ่งบ่งชี้ถึงแนวโน้มทางพันธุกรรม
- ความผิดปกติทางสมอง โดยเฉพาะบริเวณสมองส่วนหน้าและสมองส่วนกลาง ซึ่งเกี่ยวข้องกับการตัดสินใจ การจัดระเบียบ และการควบคุมแรงกระตุ้น
- ประสบการณ์ชีวิตที่กระทบกระเทือนจิตใจ เช่น การสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก ภาวะยากลำบากในวัยเด็ก หรือการเผชิญกับสถานการณ์วิกฤติ อาจทำให้เกิดความรู้สึกขาดแคลนและอยากเก็บสะสมสิ่งของเพื่อสร้างความมั่นคงทางจิตใจ
- ภาวะทางจิตเวชอื่น ๆ Hoarding Disorder มักเกิดขึ้นร่วมกับภาวะทางจิตเวชอื่น ๆ เช่น โรคซึมเศร้า โรคย้ำคิดย้ำทำ (OCD) โรควิตกกังวล หรือโรคกลัวการเข้าสังคม
ความแตกต่างระหว่างนักสะสม (Collector) กับ Hoarding Disorder
คนทั่วไปอาจเข้าใจผิดว่า โรคสะสมของ เหมือนกับการเป็นนักสะสม (Collector) แต่ในความเป็นจริงแล้ว ทั้งสองอย่างมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน
นักสะสม (Collector)
นักสะสมมักจะเก็บสะสมสิ่งของที่มีหมวดหมู่ชัดเจน เช่น แสตมป์ เหรียญ มีการจัดเก็บอย่างเป็นระบบและเป็นระเบียบ ไม่ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และสามารถแบ่งปันหรือขายสิ่งของได้เมื่อจำเป็น
Hoarding Disorder
ส่วนคนที่มีอาการโรคสะสมของ มักจะเก็บสะสมสิ่งของโดยไม่มีระบบหรือเหตุผลที่ชัดเจน ไม่สามารถจัดระเบียบสิ่งของได้ ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันและความสัมพันธ์ และไม่สามารถตัดสินใจทิ้งของได้แม้ในสถานการณ์จำเป็น
วิธีจัดการและรับมือกับโรคสะสมของ
การรับมือกับ Hoarding Disorder ต้องอาศัยความเข้าใจ ความอดทน และการสนับสนุนจากคนรอบข้าง รวมถึงการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญด้วย
- การบำบัดทางจิตวิทยา โดยเฉพาะการบำบัดพฤติกรรมและความคิด (Cognitive Behavioral Therapy – CBT) ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยเรียนรู้ที่จะปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมการสะสม การแยกแยะสิ่งของ และการตัดสินใจทิ้ง
- การใช้ยา ในบางกรณี แพทย์อาจพิจารณาให้ยา เช่น ยาต้านเศร้า เพื่อช่วยลดอาการวิตกกังวลหรือซึมเศร้าที่มักเกิดร่วมกับโรคนี้
- การสนับสนุนจากครอบครัวและคนใกล้ชิด การทำความเข้าใจอาการ อดทน และให้กำลังใจเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ควรหลีกเลี่ยงการบังคับทิ้งของโดยไม่ได้รับการยินยอม เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยต่อต้านและอาการแย่ลงได้
- การจัดระเบียบและทำความสะอาด การเริ่มต้นจัดระเบียบและทำความสะอาดบ้านอย่างค่อยเป็นค่อยไป โดยได้รับความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญหรือคนในครอบครัว สามารถช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกดีขึ้นได้ การเริ่มต้นจากพื้นที่เล็ก ๆ และค่อย ๆ ขยายไป จะช่วยลดความกังวลและสร้างความสำเร็จทีละน้อย นอกจากนี้ การพิจารณาใช้บริการรับฝากของหรือเช่าพื้นที่เก็บของก็เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยลดความรู้สึกหนักอึ้งทางจิตใจจากการเห็นสิ่งของกองอยู่รอบตัว และเปิดโอกาสให้ค่อย ๆ ตัดสินใจว่าจะเก็บอะไรไว้และทิ้งอะไรไปในอนาคต
summarize
Hoarding Disorder คือ ภาวะทางจิตเวชที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ทั้งสุขภาพกาย สุขภาพจิต และความสัมพันธ์ การเข้าใจอาการ สาเหตุ และวิธีการรับมือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการจัดการข้าวของที่ล้นบ้านให้เป็นระบบและปลอดภัย
สำหรับผู้ที่กำลังเผชิญกับ โรคทิ้งของไม่ลง การมีพื้นที่จัดเก็บที่เหมาะสมอาจเป็นทางเลือกหนึ่งในการจัดการได้ Widing ในฐานะแพลตฟอร์มที่ช่วย”เพิ่มพื้นที่ เพิ่มความสุข” มีบริการจัดเก็บและจัดส่งสิ่งของแบบครบวงจร ทั้งการเช่าพื้นที่เก็บของส่วนตัว การรับ-ส่งสิ่งของถึงหน้าประตู รวมทั้งคุ้มครองสิ่งของที่คุณรับฝาก
ให้ Widing เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวก้าวผ่านความท้าทายของ Hoarding Disorder และกลับมามีพื้นที่แห่งความสุขได้อีกครั้ง ติดต่อเราได้แล้ววันนี้ที่ 02-026-6980
